
Sprawdzone praktyki i procedury prawne
w działaniach ochronnych na rzecz drzew
Zgodnie z art. 26a) drzewo – wieloletnią roślinę o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) albo zdrewniałych kilku pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w jakimkolwiek okresie podczas rozwoju rośliny, wyciąć może właściciel terenu (działki) na której ono rośnie lub inna osoba (firma) na jego zlecenie. (z zachowaniem przepisów art. 83 ustawy o ochronie przyrody).
W aktualnej sytuacji środowiskowej, wycinka drzewa powinna być traktowana jako ostateczność, po rozważeniu i przeanalizowaniu wszystkich innych możliwość mogących ocalić drzew.
Właścicielami największej ilości drzew na terenie miasta są osoby fizyczne, spółdzielnie mieszkaniowe, placówki edukacyjne, zakłady pracy, zarząd dróg, zarząd zieleni itp. Nadzór nad nimi w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie zieleni wysokie stanowią:
– Miejski Wydział Ochrony Środowiska,
Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Rzeszowa
35-064 Rzeszów, ul. Rynek 7
tel. 17 788 99 00
e-mail: sr@erzeszow.pl
godziny otwarcia: poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek 7:30 – 15:30
środa 7:30 – 17:00
– Departament Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego
Departament Ochrony Środowiska
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego
35-233 Rzeszów, ul. Lubelska 4
tel. 17 743 32 96, 17 743 31 60
e-mail: srodowisko@podkarpackie.pl
– Konserwator Zabytków
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków z siedzibą w Przemyślu.
Delegatura: 35-064 Rzeszów, Adama Mickiewicza 7
tel. 17 853 94 61
e-mail: uozrzeszow@wuozprzemysl.pl
Do tych jednostek należy zgłaszać nadużycia. Procedury postępowania różnią się, w zależności od właścicieli terenów (drzew).
1. Wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie.
Zgodnie z art. 83 pkt. 4 ustawy o ochronie przyrody administracja spółdzielni mieszkaniowej lub zarząd wspólnoty mieszkaniowej ma obowiązek w sposób zwyczajowo przyjęty na 30 dni przed złożeniem wniosku o zezwolenie na wycięcie drzewa, poinformować mieszkańców przypisanych z tytułu posiadania prawa do mieszkania, do działki z której będzie usuwane drzewo o zamiarze jego wycięcia. Informacja ma na celu skonsultowanie planów wycinki z bezpośrednio zainteresowanymi mieszkańcami, którzy mają prawo zapoznać się z szczegółami planowanej wycinki (powodem, dokładną lokalizacją drzewa). Na tym etapie mieszkańcy mogą sprzeciwić się takiemu zamiarowi indywidualnie (załącznik nr 1) lub zbiorowo (załącznik nr 2). Bywa, że w wyniku sprzeciwu mieszkańców zarządca terenu odstępuje od zamiaru wycięcia drzewa, ale nie ma takiego obowiązku.
Po złożeniu wniosku o zezwolenie na wycinkę przez administrację osiedla lub zarząd wspólnoty mieszkaniowej stosowny urząd umieszcza informację o tym w Biuletynie Informacji Publicznej – BIP lub na Ekoportalu. Nie ma tam za wiele informacji, pozwalają one jednak zidentyfikować interesującą nas sprawę z nadaną jej sygnaturą, którą od tego momentu trzeba będzie się posługiwać identyfikując sprawę. Aby zapoznać się z całością dokumentacji w sprawie konieczne jest złożenie, na podstawie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, do odpowiedniego organu (tego który go rozpatruje) wniosku o udostępnienie (załącznik nr 3). Warto też upewnić się, czy jest się stroną w sprawie, kierując pisemne zapytanie (załącznik nr 4). Jeśli nie jesteśmy stroną, dobrze jest zainteresować sprawą organizację społeczną, która ma w statucie zapisy o ochronie przyrody, by wystąpiła z wnioskiem o włączenie jej do sprawy na prawach strony (załącznik nr 5). Jeśli mamy kompletną wiedzę na bazie uzyskanych dokumentów w sprawie, warto postarać się o jej nagłośnienie zarówno wśród sąsiadów (plakaty, ulotki) jak szerzej mieszkańców miasta (media społecznościowe, gazety lokalne, radio, telewizja). Można zwrócić się o opinię do lokalnych lub krajowych ekspertów.
W wyniku art.83c pkt 1 ustawy o ochronie przyrody zarządzane są oględziny drzewa, często połączone z rozprawą administracyjną, to kolejny etap administracyjnych działań wynikających z wniosku o wycinkę drzewa. Nie zawsze czas i miejsce oględzin jest dostępne na BIP, nie jest ogłaszane na Ekoportalu, stąd warto bezpośrednio w urzędzie dopytać kiedy są planowane, by zainteresowani mieszkańcy mogli w nich uczestniczyć wyrażając opinie, które powinny być zaprotokołowane w protokole oględzin. Jeśli organizacji społecznej udało się zostać stroną w sprawie, to będzie powiadomiona o oględzinach i jako strona ma prawo się odnieść do zawartych w protokole informacji. Po oględzinach należy wystąpić z wnioskiem (załącznik nr 3) o udostepnienie protokołu z oględzin celem zapoznania się i ustosunkowania do zawartych w nim informacji.
Niezależnie od tego czy jest się stroną w postepowaniu, czy nie, na każdym etapie, najlepiej pisemnie, można przedstawiać własne lub zbiorowe sugestii i opinie co do toczącej się sprawy organowi prowadzącemu postepowanie.
Po zebraniu wszystkich materiałów w sprawie, organ informuje o tym fakcie, najczęściej na BIP-e i urzędowej tablicy ogłoszeń. I przystępuje do podjęcia decyzji.
O fakcie podjęcia decyzji pojawia się informacja na BIP i Ekoportalu, nie mniej chcąc znać jego treść trzeba zawnioskować o udostępnienie (załącznik 3). Najczęściej od decyzji pozostaje 14 dni na zaskarżenie jej do Samorządowego Kolegium Odwoławczego – SKO przy Wojewodzie, może to jednak zrobić osoba lub jednostka będąca na prawach strony w sprawie (załącznik nr 6).
Po zaskarżeniu decyzji za pośrednictwem organu I instancji do SKO, pozostaje kilka możliwości: nie uwzględnienie zaskarżenia, uwzględnienie i ponowne skierowanie do rozpatrzenia przez organ I instancji, uwzględnienie z wytycznymi co do decyzji. Od postanowienia SKO przysługuje odwołanie do Sądu Administracyjnego, przy tym rozwiązaniu wskazany jest już prawnik.
2. Szkoły, przedszkola i jednostki podległe wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi
Placówki edukacji stopnia podstawowego i średniego najczęściej są jednostkami zarządzanymi przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, w związku z czym nadzór wynikający z ustawy o ochronie przyrody nad tymi placówkami prowadzi Departament Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego.
Wniosek o zezwolenie na wycinkę w przypadku tych podmiotów umieszczany jest na BIP i Ekoportalu i nie ma możliwości wcześniejszego dowiedzenia się o nim. Jeśli znajdziemy taką informację i posiadamy sygnaturę sprawy, możemy zawnioskować o udostępnienie wszystkich dokumentów celem zapoznania (załącznik nr 3). Ponieważ najczęściej stroną w tym przypadku jest wnioskodawca i instytucja rozpatrująca wniosek, ważnym jest by organizacja społeczna z wpisanym w statucie celem ochrona przyrody, mogła uczestniczyć w postepowaniu na prawach strony. W związku z czym należy złożyć wniosek do organu prowadzącego o ustanowienie stroną organizacji pozarządowej (załącznik 5). Kiedy posiadamy w oparciu o uzyskane dokumenty wiedzę w sprawie można rozważyć zainteresowanie nią większej społeczności poprzez media społecznościowe, lokalne gazety, czy radio). Dobrze zasięgnąć opinii lokalnych lub krajowych ekspertów.
Zgodnie z przepisami, art.83c pkt 1 ustawy o ochronie przyrody, urząd prowadzący zarządza oględziny drzew w terenie, warto dowiedzieć się o czasie tych oględzin, by móc poinformować zainteresowanych uczestnictwem w celu wyrażenia opinii. Po oględzinach istotnym jest wystąpienie z wnioskiem o udostepnienie ich treści (załącznik nr 3).
Po zebraniu wszystkich materiałów w sprawie, opublikowaniu tego faktu w BIP i na tablicy urzędowych ogłoszeń. Organ przystępuje do podjęcia decyzji, jeśli to nastąpi na BIP i Ekoportalu pojawia się informacja o tym fakcie i mamy najczęściej, jeśli jesteśmy stroną w sprawie, 14 dni na zaskarżenie decyzji do SKO (załącznik nr 6). Z treścią decyzji zezwalającej na wycinkę drzew może się zapoznać każdy kto złoży wniosek o udostepnienie (załącznik nr 3).
Po zaskarżeniu decyzji za pośrednictwem organu I instancji do SKO, pozostaje kilka możliwości: nie uwzględnienie zaskarżenia, uwzględnienie i ponowne skierowanie do rozpatrzenia przez organ I instancji, uwzględnienie z wytycznymi co do decyzji. Od postanowienia SKO przysługuje odwołanie do Sądu Administracyjnego, przy tym rozwiązaniu wskazany jest już prawnik.
3. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą
Podmioty prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek składania wniosku o zezwolenie na wycinkę drzew do odpowiedniego organu celem uzyskania zgody na tą wycinkę. Fakt ten wykazywany jest w publicznie dostępnych informatorach BIP i Ekoportal.
Każda osoba w ramach ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, może wystąpić o udostepnienie dokumentów w sprawie do rozpatrującego ją organu (załącznik 3).
W tym przypadku najczęściej stroną jest wnioskodawca i organ rozpatrujący, w związku z czym warto by do sprawy w charakterze strony została włączona organizacja posiadająca w statucie zapis o ochronie przyrody (załącznik 5).
Art.83c ustawy o ochronie przyrody nakłada obowiązek dokonania oględzin w terenie, z których sporządzany jest protokół, który jeśli nie jesteśmy stroną w sprawie możemy otrzymać wnioskując o udostepnienie (załącznik 3).
Niezależnie czy jesteśmy stroną w sprawie, czy nie możemy wystosowywać pisma do toczącej się sprawy informując urząd o naszym stanowisku.
Po zebraniu wszystkich materiałów w sprawie urząd wydaje decyzję, od której stronom, najczęściej do 14 dni przysługuje odwołanie do SKA (załącznik nr 6).
SKO wydaje postanowienie w zaskarżonej sprawie od którego również przysługuje stronom odwołanie do Sądu Administracyjnego i tutaj zalecana jest już pomoc prawnika.
4. Osoby fizyczne
Przepisy ustawy o ochronie przyrody art. 83f. 1, mówią, że przepisów art. 83 ust. 1 nie stosuje się do: 3a) drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Skutkuje to tym, że osoby fizyczne mają uproszczony procedury przy zamiarze wycięcia drzewa. Obowiązuje je zgłoszenie, które nie jest wykazywane ani w BIP, ani na Ekopotralu, stąd dotarcie do informacji o planowanej wycince, nie związanej z działalnością gospodarczą, przez osoby fizyczne jest prawie nie możliwe.
W terminie do 21 dni organ przyjmujący zgłoszenie przeprowadza oględziny drzewa w terenie. Od dnia wykonania oględzin przysługuje mu możliwość wniesienia sprzeciwu co do zamiaru usunięcia drzewa. Jeśli w tym terminie sprzeciw nie zostanie dostarczony, uznaje się zgodę na wycięcie drzewa.
Przy tej procedurze interwencja osób, czy instytucji nie uczestniczących w postepowaniu jest niemożliwa z racji braku informacji na ogólnie dostępnych platformach internetowych i tablicach ogłoszeń.
5. Inwestycje budowlane, mieszkaniowe i drogowe
Monitoring. Najbardziej skomplikowanym procesem do ochronienia drzew są procesy inwestycyjne w mieście. Z reguły ich procedowanie trwa kilka lat, opiera się o uchwały rady miast, czy gmin, wydziały architektury, plany zagospodarowania przestrzeni, decyzji budowlanej itp. Konsultacje społeczne w tych sprawach odbywają się na różnych etapach inwestycji, a informację o nich można znaleźć na Biuletynach Informacji Publicznej odpowiednich instytucji lub w informacja medialnych. W przypadku inwestycji drogowych funkcjonuje tzw. „specustawa” , która przy braku dobrej woli inwestora, praktycznie uniemożliwia powstrzymanie tych inwestycji, ponieważ nagminną praktyka stało się nadawanie decyzjom ZRID (Zezwolenie na Realizację Inwestycji Drogowych) rygoru natychmiastowej wykonalności, co uniemożliwia przewidzianą w wymienionej ustawie możliwość odwołania od tej decyzji. Monitorowaniem tych procesów zajmują się najczęściej wyspecjalizowane organizacje społeczne, mające odpowiednie zaplecze kadrowe, bywa, że sami mieszkańcy miast natrafiają na plany niekorzystnych dla nich inwestycji, zakładają stowarzyszenie i próbują walczyć o swoje racje. Na każdym z etapów realizacji planów inwestycyjnych każdy obywatel mama prawo do informacji publicznej i może o nią wnioskować w oparciu o art.61 Konstytucji RP i art. 2. ustawy o dostępie do informacji publicznej (załącznik 26).
Interwencje. W przypadku omawianych inwestycji niezbędny jest duży i dobrze zorganizowany opór społeczny, najczęściej w oparciu o organizacje społeczne, prawników i architektów, jak również możliwie wczesny etap, (najlepiej w momencie planów), realizacji inwestycji. Nie bez znaczenia jest też zaangażowanie mediów, które nagłaśniając problem, stają się sprzymierzeńcem niezadowolonych. Merytoryczny, a nie emocjonalny charakter sporu wpływa często na kompromisowe szanse jego rozwiązania, ale to często teoria, co nie oznacza, że nie należy próbować.
6. Wnioski końcowe
Teoretycznie w procedurach związanych z wydawaniem zezwoleń na wycinkę drzew najważniejsza jest przyroda i jak najmniejsze uszczuplanie jej zasobów. Praktycznie dochodzi wiele innych elementów (bezpieczeństwo, rozwój miasta, rozwiązania komunikacyjne, estetyka, potrzeby warunkowane interesem społecznym), które rozważa organ wydający decyzję.
Im szybciej przystąpimy do zapoznania się z tymi wszystkimi uwarunkowaniami i im szybciej wypracujemy alternatywne rozwiązania lub wykażemy wątpliwości co do przesłanek stojących za wycinką w połączeniu z grupą sprzyjających nam osób i środowisk społecznych, to mamy większe szanse na rzeczowe i równoprawne rozpatrzenie okoliczności danego wniosku. Korzystnym jest wnioskowanie o włączenie organizacji społecznej w charakterze strony, bo tylko w takiej sytuacji będzie można zaskarżać decyzję. Od odmowy włączenia organizacji na prawach strony, przysługuje odwołanie do SKO, warto pamiętać, że do momentu kiedy sprawa bycia stroną w postepowaniu nie zostanie jednoznacznie rozstrzygnięta, organ I instancji nie powinien wydawać decyzji zezwalającej na wycinkę.
Nie od dziś wiadomo, że „diabeł pogrzebany jest w szczegółach”, warto zatem, korzystać z doświadczenia osób i organizacji, które brały już udział w opisywanych postepowaniach. Przy rozpatrywaniu spraw związanych z wycinką, ma zastosowanie wiele innych przepisów np. związanych z ochroną gatunkową, czy regulacjami kodeksu postepowania administracyjnego.
Dużym problemem jest oparcie interpretacji poszczególnych przepisów o tzw. „uznaniowość urzędniczą”, która jest dość niejednoznaczna w praktyce i powoduje spore kontrowersje przy podejmowanych decyzjach, stąd tak ważny jest tu czynnik społeczny, podnoszący kwestię interesów większej grupy.
Zawsze warto sprawdzić, czy osoby, firma przymierzające się do wycięcia drzewa posiadają stosowną decyzję, zezwolenie. Pomocne jest wezwanie Straży Miejskiej lub Policji w celu sprawdzenia posiadania stosownych dokumentów.
Organami zajmującymi się wydawaniem zezwoleń na wycinkę są: Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta, Marszałek Województwa, Państwowy Konserwator Zabytków. Jeśli pomylimy organ, to pismo na podstawie art. 65 kodeksu postepowania administracyjnego – k.p.a., zostanie skierowane do właściwego urzędu.
Postępowania w przedmiocie wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów są co do zasady prowadzone z zachowaniem ogólnych reguł wynikających z kodeksu postępowania administracyjnego. W tej kategorii spraw administracyjnych ustawodawca wprowadził jednak wiele wyjątków od ogólnych reguł wynikających z tego kodeksu (pierwszy odnoszący się do wymagań formalnych wniosku został już omówiony), m.in. odnoszące się do wynikającego z art. 83c ust. 1 u.o.p. obowiązku przeprowadzenia oględzin na okoliczność występowania gatunków chronionych. Rozwiązanie to – jako wymagające od pracowników organów administracji legitymowania się olbrzymią wiedzą przyrodniczą – może stanowić źródło wielu praktycznych problemów. Dlatego uzasadnione wydaje się poświęcenie mu kilku słów komentarza. Przede wszystkim należy zauważyć, że w przepisie tym nie ma mowy o gatunkach chronionych drzew lub krzewów. W związku z tym należy przyjąć, że ocena będzie musiała odnosić się do wszystkich składników środowiska przyrodniczego objętych ochroną gatunkową, dla których drzewa i krzewy mogą być ich siedliskiem albo miejscem stałego przebywania. W przytoczonym przepisie mówi się bowiem bardzo ogólnie o występowaniu gatunków chronionych w obrębie drzew lub krzewów. W praktyce wywołuje to zatem ten skutek, że w każdym przypadku organ administracji powinien ustalić, czy w ocenianym miejscu nie występuje któryś z gatunków chronionych wymienionych odpowiednio w rozporządzeniach wprowadzających ochronę gatunkową. Lista gatunków objętych ochroną gatunkową, wymienionych w tych trzech aktach prawnych, jest wręcz olbrzymia, począwszy od tych, których występowanie jest bardzo łatwo stwierdzić, a skończywszy na takich, których występowanie może być potwierdzone tylko po przeprowadzeniu specjalistycznych badań, gdyż są one bardzo niepozorne i ich występowanie w trakcie rutynowych oględzin może być niezauważone. Dlatego też w wielu przypadkach trudno będzie w sposób niebudzący wątpliwości ustalić, czy w konkretnej sytuacji w zadrzewieniu występują lub nie występują jakieś gatunki chronione. W Polsce monitoring przyrodniczy zaczyna się bowiem dopiero rozwijać, w związku z czym brak jest jeszcze pełnych inwentaryzacji, np. siedlisk gatunków chronionych. W związku z tym w przypadkach wątpliwych w celu rozwiania wątpliwości może istnieć konieczność wystąpienia z zapytaniem do organów ochrony przyrody, czy posiadają informacje potwierdzające taki fakt lub przeprowadzenia na podstawie art. 84 § 1 k.p.a. dowodu z opinii biegłego na okoliczność występowania gatunków chronionych albo nawet taksacji tych gatunków, w przypadku gdy ich przyporządkowanie nasuwa wątpliwości. Zawsze trzeba mieć jednak na uwadze także to, że samo sporządzenie opinii przez biegłego nie doprowadzało do zniszczenia gatunku chronionego np. przez pobranie do zbadania próbek występujących na drzewach porostów (oczywiście odnosi się to także do innych gatunków). Pamiętanie o konieczności przeprowadzenia oględzin na okoliczność występowania gatunków chronionych jest niezwykle istotne również z tego powodu, że obowiązkiem tym w praktyce będą postępowania związane z usuwaniem wszystkich drzew lub krzewów, których usunięcie wymaga uzyskania zezwolenia. Natomiast można w praktyce próbować wyobrazić sobie sytuację, w której organ administracji odstąpi od przeprowadzenia oględzin drzew i krzewów objętych wnioskiem o wydanie zezwolenia z uwagi na to, że już przed przeprowadzeniem tej czynności procesowej stwierdzi wystąpienie przesłanek uzasadniających wydanie decyzji negatywnej. W art. 83c ust. 1 u.o.p. wskazuje się bowiem bardzo wyraźnie, że oględziny są niezbędne przed wydaniem zezwolenia (a zatem decyzji pozytywnej). Można zatem sobie wyobrazić sytuację, w której organ odmówi wydania zezwolenia bez przeprowadzenia oględzin, kierując się np. postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który wprowadza nakaz utrzymania istniejącej zieleni wysokiej. Z możliwości takiej będzie trzeba jednak korzystać niezwykle ostrożnie, i to tylko w przypadkach, które nie budzą żadnych wątpliwości faktycznych.
Oczywiście mówiąc o przeprowadzeniu oględzin drzew i krzewów na okoliczność występowania w zadrzewieniu gatunków chronionych, nie można wykluczyć połączenia jej z wyjaśnieniem innych okoliczności faktycznych istotnych dla sprawy, które najprościej jest zweryfikować w terenie, takich jak np. gatunków drzew objętych wnioskiem o wydanie zezwolenia czy ich obwodu. Za takim połączeniem wyjaśniania dwóch różnych kwestii w trakcie jednej czynności procesowej przemawiają względy ergonomiki procesowej pozwalające na skrócenie czasu prowadzonego postępowania administracyjnego, bez ograniczenia uprawnień podmiotów w nich uczestniczących. Efektem przeprowadzonych oględzin może być kolejna trudność procesowa związana z potwierdzeniem występowania w obrębie konkretnego zadrzewienia gatunków chronionych. W takim przypadku organ administracji prowadzący postępowanie powinien ustalić, czy na skutek usunięcia wskazanych we wniosku drzew może dojść do zniszczenia przedstawicieli gatunków chronionych roślin, zwierząt lub grzybów. Jeżeli bowiem z dokonanych ustaleń faktycznych będzie wynikało, że może dojść do usunięcia wnioskowanych drzew lub krzewów bez jednoczesnego zniszczenia chronionych składników środowiska przyrodniczego (np. chronionych roślin), to organ administracji, nie stwierdziwszy innych przeciwwskazań do wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów, będzie mógł wydać pozytywną decyzję. Jeżeli jednak z dokonanych ustaleń będzie wynikało, że zachodzą podstawy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu, ale nie można tego uczynić bez zniszczenia przedstawicieli gatunków chronionych lub ich siedlisk, to organ administracji automatycznie nie może wydać zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów, gdyż sam współuczestniczyłby w tym procederze, firmując go niejako swoim autorytetem. Dlatego też w takim przypadku usunięcie gatunków chronionych lub zniszczenie ich staje się zagadnieniem wstępnym, bez którego rozstrzygnięcia nie można wydać zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów. W związku z tym wydanie takiego orzeczenia będzie mogło nastąpić dopiero po wcześniejszym wydaniu przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska odpowiednio na podstawie art. 56 ust. 1 lub 2 u.o.p. zgody na odstępstwa od zakazów obowiązujących w odniesieniu do gatunków chronionych, takich jak np. zakaz ich zrywania, niszczenia, uszkadzania, przemieszczania i hodowli albo zakaz niszczenia ich siedlisk i ostoi. Wydanie takiej zgody staje się więc zagadnieniem wstępnym w postępowaniu o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów na podstawie art. 83 ust. 1 u.o.p. W związku z tym zgodnie z art. 83c ust. 2 u.o.p. organ prowadzący takie postępowanie zgodnie z dyspozycją art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. powinien zawiesić w formie postanowienia prowadzone postępowanie do czasu rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Jednocześnie na podstawie art. 100 § 1 k.p.a. powinien wystąpić do właściwego organu o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego lub zobowiązać do tego stronę. Podmiotowi, który wbrew twierdzeniom organu będzie uważał, że nie ma podstaw do zawieszenia postępowania, gdyż istnieje możliwość usunięcia drzew lub krzewów bez zniszczenia gatunków chronionych lub ich siedlisk, będzie przysługiwało prawo do wniesienia na podstawie art. 101 § 3 k.p.a. zażalenia na postanowienie zawieszające postępowanie w sprawie wydania zezwolenia. W przypadku skorzystania z tego uprawnienia ocena organu wyższej instancji będzie sprowadzała się do weryfikacji ustalonych przez organ I instancji okoliczności stanu faktycznego wskazujących na konieczność zniszczenia lub uszkodzenia gatunków chronionych.
W art. 83c ust. 3 u.o.p. przewidziano możliwość uzależnienia zgody na usunięcie drzew lub krzewów od zastąpienia ich innymi drzewami lub krzewami. Ustalając, w jaki sposób obowiązek ten może zostać skonkretyzowany w praktyce, w orzecznictwie wskazuje się, że: „Art. 83c ust. 3 ustawy z 2004 r. o ochronie przyrody stwierdza, że wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu może być uzależnione od określonych przez organ nasadzeń zastępczych lub przesadzenia tego drzewa lub krzewu. Organ, wydając zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu uzależnione od wykonania nasadzeń zastępczych, bierze pod uwagę w szczególności dostępność miejsc do nasadzeń zastępczych oraz wskazane w przepisie cechy usuwanego drzewa lub krzewu (ust. 4)” (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 9 czerwca 2017 r., II SA/Gl 210/17, LEX nr 2323176). W obecnym stanie prawnym, w przeciwieństwie do wcześniejszych rozwiązań, również w art. 83c ust. 4 i 5 u.o.p. wskazano, jakimi kryteriami powinien kierować się organ przy ustalaniu obowiązku wykonania nasadzeń zastępczych albo przesadzenia usuwanych drzew. Natomiast jeżeli straty w środowisku nie będą znaczące, to nie powinno się nakładać takiego obowiązku. Kolejną okolicznością mogącą mieć wpływ na nałożenie zobowiązania do dokonania nowych nasadzeń jest obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska. W przypadku bowiem, gdy usunięcie drzew lub krzewów podlega obowiązkowi opłatowemu (a taka jest reguła), to uszczerbek w środowisku jest obiektywnie potwierdzony. Natomiast jeżeli usunięciu mają podlegać drzewa lub krzewy, w warunkach określonych w art. 86 ust. 1 u.o.p., gdy nie pobiera się opłat za ich usunięcie, to nałożenie obowiązku dokonania nowych nasadzeń jest bardziej uzasadnione, gdyż jest to wówczas jedyna forma wyrównania uszczerbku w środowisku, poza tym okoliczność ta może mieć wpływ również na wielkość nowych nasadzeń [szeroko na ten temat K. Gruszecki, Realizacja zasady zrównoważonego rozwoju („nasadzenia zastępcze”), ZNSA 2007, nr 5–6, s. 37 i n.]. W art. 83d ust. 3 u.o.p. ustawodawca określił, że organ administracji może określić w zezwoleniu gatunki drzew lub krzewów sadzonych w miejsce usuwanych. Uprawnienie takie można by pośrednio wywieść z przepisów zobowiązujących do dbałości o zieleń na terenie administrowanej jednostki terytorialnej. W piśmiennictwie zwraca się również uwagę na szczególny charakter prawny uzależnienia wydania zezwolenia od przesadzenia drzew lub krzewów albo zastąpienia ich innymi drzewami lub krzewami. Wojciech Radecki przyjmuje, że w przypadku niewykonania warunku lub zalecenia zastosowanie powinny znajdować postanowienia art. 162 k.p.a. regulującego wygaśnięcie decyzji administracyjnej oraz wynikające z tego tytułu następstwa prawne. Pogląd ten zasługuje na aprobatę, zwłaszcza że za zastosowaniem tej instytucji przemawiają również względy praktyczne polegające na podniesieniu bezpieczeństwa obrotu prawnego (zob. szerzej W. Radecki, Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2013, s. 243).
Ochrona drzew w przepisach prawnych - tylko dla wytrwałych
Przydatne przepisy prawne przy procedurach administracyjnych związanych z drzewami.
Kodeks postepowania administracyjnego
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170002300/O/D20172300.pdf
Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210001098/U/D20211098Lj.pdf
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów oznaczania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170002300/O/D20172300.pdf
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 lipca 2017 r. w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001330/O/D20171330.pdf
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U.2004 Nr 92 poz. 880)
Art. 4 [Obowiązek dbałości o przyrodę]
- Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym.
- Organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody.
- Obowiązkiem organów administracji publicznej, instytucji naukowych i oświatowych, a także publicznych środków masowego przekazu jest prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody.
- Organy administracji publicznej zapewniają dostępność, o której mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2020 r. poz. 1062), form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6, dla osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w tej ustawie, biorąc pod uwagę ograniczenia wynikające z potrzeb ochrony przyrody oraz uwarunkowania terenowe.
Art. 5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) gatunek – zarówno gatunek w znaczeniu biologicznym, jak i każdą niższą od gatunku biologicznego jednostkę systematyczną, populację, a także mieszańce tego gatunku w pierwszym lub drugim pokoleniu, z wyjątkiem form, ras i odmian udomowionych, hodowlanych lub uprawnych;
1a) gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty – gatunek roślin lub zwierząt, który na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej jest:
- a) zagrożony, z wyjątkiem gatunków, których naturalny zasięg na tym terytorium jest zasięgiem krańcowym i które nie są zagrożone lub podatne na zagrożenie w zachodnim regionie palearktycznym, lub
- b) podatny na zagrożenie, czyli mogący w najbliższej przyszłości zostać zakwalifikowanym do kategorii gatunków zagrożonych, jeśli czynniki będące przyczyną zagrożenia będą na niego nadal oddziaływać, lub
- c) rzadki, czyli o niewielkiej populacji, który nie jest obecnie zagrożony ani podatny na zagrożenie, ale podlega ryzyku zagrożenia ze względu na występowanie w obrębie ograniczonych obszarów geograficznych albo znaczne rozproszenie na większym obszarze, lub
- d) endemiczny i wymagający specjalnej uwagi ze względu na szczególny charakter jego siedliska lub potencjalne oddziaływanie jego eksploatacji na te siedliska lub potencjalne oddziaływanie jego eksploatacji na stan jego ochrony;
1b) gatunek o znaczeniu priorytetowym – gatunek zagrożony, w odniesieniu do którego Wspólnota ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości jego naturalnego zasięgu mieszczącego się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej;
1c) gatunek obcy – gatunek występujący poza swoim naturalnym zasięgiem w postaci osobników lub zdolnych do przeżycia: gamet, zarodników, nasion, jaj lub części osobników, dzięki którym mogą one rozmnażać się;
1d) integralność obszaru Natura 2000 – spójność czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkujących zrównoważone trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których zaprojektowano lub wyznaczono obszar Natura 2000;
2) korytarz ekologiczny – obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów;
2a) krzyżowanie zwierząt – kojarzenie osobników genetycznie odmiennych, w tym osobników różnych gatunków;
2b) obszar Natura 2000 – obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar ochrony siedlisk lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, utworzony w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty;
2c) obszar mający znaczenie dla Wspólnoty – projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk, zatwierdzony przez Komisję Europejską w drodze decyzji, który w regionie biogeograficznym, do którego należy, w znaczący sposób przyczynia się do zachowania lub odtworzenia stanu właściwej ochrony siedliska przyrodniczego lub gatunku będącego przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także może znacząco przyczynić się do spójności sieci obszarów Natura 2000 i zachowania różnorodności biologicznej w obrębie danego regionu biogeograficznego; w przypadku gatunków zwierząt występujących na dużych obszarach obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty jest obszar w obrębie naturalnego zasięgu takich gatunków, charakteryzujący się fizycznymi lub biologicznymi czynnikami istotnymi dla ich życia lub rozmnażania;
2d) obszar morski – polski obszar morski w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2020 r. poz. 2135 oraz z 2021 r. poz. 234);
2e) krajobraz – krajobraz w rozumieniu art. 2 pkt 16e ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741 i 784);
2f) krajobraz kulturowy – krajobraz kulturowy w rozumieniu art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2021 r. poz. 710);
3) obszar specjalnej ochrony ptaków – obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, w którego granicach ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju;
4) ochrona częściowa – ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopuszczającą możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części;
5) ochrona czynna – stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów ochronnych w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów;
6) ochrona ex situ – ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miejscem ich naturalnego występowania oraz ochronę skał, skamieniałości i minerałów w miejscach ich przechowywania;
7) ochrona in situ – ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także elementów przyrody nieożywionej, w miejscach ich naturalnego występowania;
8) ochrona krajobrazowa – zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu;
9) ochrona ścisła – całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków – całoroczną ochronę należących do nich osobników i stadiów ich rozwoju;
10) ogród botaniczny – urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, będący miejscem ochrony ex situ, uprawy roślin różnych stref klimatycznych i siedlisk, uprawy roślin określonego gatunku oraz prowadzenia badań naukowych i edukacji;
11) ogród zoologiczny – urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie są przetrzymywane oraz eksponowane publicznie przez co najmniej 7 dni w roku, żywe zwierzęta gatunków dziko występujących, z wyjątkiem:
- a) cyrków,
- b) sklepów ze zwierzętami,
- c) miejsc, w których eksponowanych jest publicznie nie więcej niż 15 gatunków tych zwierząt i łącznie nie więcej niż 50 okazów gadów, ptaków i ssaków;
11a) okaz gatunku – roślinę, zwierzę lub grzyb z danego gatunku, żywe lub martwe, każdą ich część, formę rozwojową, jajo lub wydmuszkę, a także produkt pochodny również zawarty w innych towarach oraz towary, które zgodnie z dołączonym dokumentem, opakowaniem, oznakowaniem lub etykietą, lub jeżeli wynika to z jakichkolwiek innych okoliczności, mają zawierać lub zawierają części lub produkty pochodne z roślin, zwierząt, lub grzybów z danego gatunku;
12) ostoja – miejsce o warunkach sprzyjających egzystencji roślin, zwierząt lub grzybów zagrożonych wyginięciem lub rzadkich gatunków;
13) ośrodek rehabilitacji zwierząt – miejsce, w którym jest prowadzone leczenie i rehabilitacja zwierząt dziko występujących, wymagających okresowej opieki człowieka w celu przywrócenia ich do środowiska przyrodniczego;
13a) oś widokowa – wyobrażalna prosta kierująca wzrok na charakterystyczne elementy zagospodarowania terenu lub terenów;
14) otulina – strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka;
15) pozyskiwanie:
- a) zbiór roślin lub grzybów gatunków chronionych lub ich części ze stanowisk naturalnych do celów gospodarczych,
- b) chwytanie, łowienie lub zbieranie zwierząt gatunków chronionych lub ich części i produktów pochodnych do celów gospodarczych;
- c) (uchylona);
15a) roślina, zwierzę lub grzyb dziko występujący – roślinę, zwierzę lub grzyba:
- a) niepochodzące z uprawy lub hodowli,
- b) wprowadzone do środowiska przyrodniczego w celu odbudowy lub zasilenia populacji;
15b) przedpole ekspozycji – rozległe poziome płaszczyzny, w szczególności zbiorniki wodne, zbocza lub płaskie dna dolin, umożliwiające ekspozycję panoram;
15c) punkt widokowy – miejsce lub punkt topograficznie wyniesiony w terenie, z którego układ wizualny obszaru widzenia dla obserwatora jest szeroki i daleki;
16) różnorodność biologiczna – zróżnicowanie żywych organizmów występujących w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami, oraz zróżnicowanie ekosystemów;
16a) rzeka – każdy ciek naturalny w rozumieniu art. 16 pkt 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624 i 784);
17) siedlisko przyrodnicze – obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub antropogeniczny, wyodrębniony w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne;
17a) siedlisko przyrodnicze będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty – siedlisko przyrodnicze, które na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej:
- a) jest zagrożone zanikiem w swoim naturalnym zasięgu lub
- b) ma niewielki zasięg naturalny w wyniku regresji lub z powodu ograniczonego obszaru występowania wynikającego z jego wewnętrznych, przyrodniczych właściwości, lub
- c) stanowi reprezentatywny przykład typowych cech regionu biogeograficznego występującego w państwach członkowskich Unii Europejskiej;
17b) siedlisko przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym – siedlisko przyrodnicze zagrożone zanikiem na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, za którego ochronę Wspólnota ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości jego naturalnego zasięgu mieszczącego się na terytorium tych państw;
18) siedlisko roślin, siedlisko zwierząt lub siedlisko grzybów – obszar występowania roślin, zwierząt lub grzybów w ciągu całego życia lub dowolnym stadium ich rozwoju;
19) specjalny obszar ochrony siedlisk – obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków;
20) środowisko przyrodnicze – krajobraz wraz z tworami przyrody nieożywionej oraz naturalnymi i przekształconymi siedliskami przyrodniczymi z występującymi na nich roślinami, zwierzętami i grzybami;
21) tereny zieleni – tereny urządzone wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, pełniące funkcje publiczne, a w szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe, cmentarze, zieleń towarzysząca drogom na terenie zabudowy, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom, składowiskom, lotniskom, dworcom kolejowym oraz obiektom przemysłowym;
22) udostępnianie – umożliwianie korzystania z parku narodowego, rezerwatu przyrody lub niektórych ich obszarów i obiektów w celach naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, filmowania, fotografowania, a także w celach zarobkowych;
23) walory krajobrazowe – wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne, estetyczno-widokowe obszaru oraz związane z nimi rzeźbę terenu, twory i składniki przyrody oraz elementy cywilizacyjne, ukształtowane przez siły przyrody lub działalność człowieka;
23a) krajobraz priorytetowy – krajobraz priorytetowy w rozumieniu art. 2 pkt 16f ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
24) właściwy stan ochrony gatunku – sumę oddziaływań na gatunek, mogącą w dającej się przewidzieć przyszłości wpływać na rozmieszczenie i liczebność jego populacji na terenie kraju lub państw członkowskich Unii Europejskiej lub naturalnego zasięgu tego gatunku, przy której dane o dynamice liczebności populacji tego gatunku wskazują, że gatunek jest trwałym składnikiem właściwego dla niego siedliska, naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się ani nie ulegnie zmniejszeniu w dającej się przewidzieć przyszłości oraz odpowiednio duże siedlisko dla utrzymania się populacji tego gatunku istnieje i prawdopodobnie nadal będzie istniało;
25) właściwy stan ochrony siedliska przyrodniczego – sumę oddziaływań na siedlisko przyrodnicze i jego typowe gatunki, mogącą w dającej się przewidzieć przyszłości wpływać na naturalne rozmieszczenie, strukturę, funkcje lub przeżycie jego typowych gatunków na terenie kraju lub państw członkowskich Unii Europejskiej lub naturalnego zasięgu tego siedliska, przy której naturalny zasięg siedliska przyrodniczego i obszary zajęte przez to siedlisko w obrębie jego zasięgu nie zmieniają się lub zwiększają się, struktura i funkcje, które są konieczne do długotrwałego utrzymania się siedliska, istnieją i prawdopodobnie nadal będą istniały oraz typowe dla tego siedliska gatunki znajdują się we właściwym stanie ochrony;
26) wstęp do parku narodowego albo rezerwatu przyrody – wejście lub wjazd na obszar objęty ochroną ścisłą lub czynną w celu naukowym, edukacyjnym, turystycznym lub rekreacyjnym;
26a) drzewo – wieloletnią roślinę o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) albo zdrewniałych kilku pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w jakimkolwiek okresie podczas rozwoju rośliny;
26b) krzew – wieloletnią roślinę rozgałęziającą się na wiele równorzędnych zdrewniałych pędów, nietworzącą pnia ani korony, niebędącą pnączem;
26c) wywrot – drzewo lub krzew wywrócone w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, lub katastrofy budowlanej;
26d) złom – drzewo, którego pień uległ złamaniu, lub krzew, którego pędy uległy złamaniu w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, lub katastrofy budowlanej;
26e) żywotność drzewa lub krzewu – prawidłowy przebieg ogółu procesów życiowych drzewa lub krzewu;
27) zadrzewienie – pojedyncze drzewa, krzewy albo ich skupiska niebędące lasem w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1463 i 2338 oraz z 2021 r. poz. 784) lub plantacją, wraz z terenem, na którym występują, i pozostałymi składnikami szaty roślinnej tego terenu;
27a) plantacja – uprawę drzew lub krzewów o zwartej powierzchni co najmniej 0,1 ha, założoną w celu produkcyjnym;
28) zagrożenie wewnętrzne – czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka w granicach obszarów lub obiektów podlegających ochronie prawnej;
29) zagrożenie zewnętrzne – czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka, mający swoje źródło poza granicami obszarów lub obiektów podlegających ochronie prawnej.
Ochrona przyrody, jak cała szeroko rozumiana ochrona środowiska, jest dziedziną prawa o charakterze interdyscyplinarnym, w której regułą jest posługiwanie się pojęciami właściwymi dla nauk przyrodniczych. W związku z tym, że w praktyce można im bardzo często nadawać różne znaczenie pojęciowe, wskazane było ujednolicenie tych znaczeń. Celowi temu służy tzw. słowniczek zawierający ustawowe definicje wymienionych w nim pojęć. Definicje te w większości przypadków są zrozumiałe i nie są źródłem poważniejszych wątpliwości interpretacyjnych, oczywiście wraz z upływem czasu ich katalog ulega poszerzeniu, a poszczególne pojęcia są doprecyzowywane. Dlatego nie będą one stanowiły w tym miejscu przedmiotu bliższej analizy, a jeżeli taka konieczność w niektórych przypadkach będzie zachodziła, to będzie to miało miejsce przy omawianiu konkretnej normy prawnej, w której zostały użyte.
Zgodnie z art. 26a) drzewo – wieloletnią roślinę o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu)
albo zdrewniałych kilku pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w
jakimkolwiek okresie podczas rozwoju rośliny.
Wyciąć drzewo może właściciel terenu (działki) na której ono rośnie lub inna osoba (firma) na jego zlecenie. (z zachowaniem przepisów art. 83 ustawy o ochronie przyrody).
W aktualnej sytuacji środowiskowej, wycinka drzewa powinna być traktowana jako ostateczność, po rozważeniu i przeanalizowaniu wszystkich innych możliwość mogących ocalić drzew.
Właścicielami największej ilości drzew na terenie miasta są osoby fizyczne, spółdzielnie mieszkaniowe, placówki edukacyjne, zakłady pracy, zarząd dróg, zarząd zieleni itp. Nadzór nad nimi w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie zieleni wysokie stanowią Miejski Wydział Ochrony Środowiska, Departament Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego i Konserwator Zabytków. Do tych jednostek należy zgłaszać nadużycia.


Realizujemy projekt
„Drzewa sędziwe w Rzeszowie”.

Sfinansowane przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.
